Giriş
Bu analiz, Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) tarafından çıkartılan aylık dergi Ortadoğu Analiz’in Mart 2023 tarihli sayısında yayınlanan ve İsmail Numan Telci tarafından kaleme alınan “Afet Zamanlarında Diplomasi: Türkiye-Mısır Normalleşmesi” isimli yazıyı incelemek üzere yapılmıştır.
Analiz
Yazar öncelikle Türkiye’de, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremi tarif etmiş daha sonra uluslararası yardımlardan kısaca bahsetmiştir. Bu noktada altını çizdiği konulardan en önemlisi yaşanan diplomasi trafiği olmuştur. Mısır ziyaretini merkeze alan yazar, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun yaptığı açıklamalar merkezinde ikili ilişkileri değerlendirmiştir. Mısır Dişileri Bakanı Samih Şükri’nin Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretin ikili ilişkilerde gelinen en önemli nokta olduğuna ve bu adımın gelecekte nasıl etkiler uyandırabileceğine vurgu yapılmıştır.
Yazar kısaca Türkiye-Mısır ilişkilerinin Arap Baharı sürecinde nasıl bir seyir izlediğine değinmiş ve yaşanan gerginliği okura aktarmıştır. Daha sonra normalleşme evresinden bahsetmiş ve bu evreyi üç aşamada incelemiştir. İlk aşamayı hem siyasi elitlerin hem de halkların ilişkileri normalleştirmeye yönelik motivasyonlarını anlatarak tasvir etmiştir. Yazar için ikinci aşama, iki ülkenin de kriz dönemlerinde bölgesel barışın önemini kavramış olmasıdır. Her iki ülke de normalleşme döneminde olan bölgenin dinamiklerinin farkındadır ve olası bir kriz anında gergin ilişkilerin kendilerine zarar vereceğini tahmin etmektedir. Üçüncü aşama ise ekonomik motivasyonlardır. İki ülke de iyi ilişkilerin kendilerine ekonomik refah sağlayacağının bilincindedir. Yazar bu üç neden dışında Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmesinin birçok avantajı beraberinde getirebileceğinin altını çizmiştir. İki ülke liderinin de çatışmadan çok iş birliğine öncelik verdiğini ve bu durumun gelecekte daha olumlu bir tablo ile karşımıza çıkacağını belirterek yazısını noktalamıştır.
Sonuç
Telci, yazısında daha çok Türkiye-Mısır ilişkilerinin neden normalleşmeye daha meyilli olduğunu anlatmaya çalışmıştır. Bu doğrultuda iki ülkenin de ortak motivasyonlarını sınıflandırmış ve okur için açık ve net bir tablo ortaya koymuştur. Ancak yazısında afet diplomasisine ve Kahramanmaraş depremine büyük yahut önemli bir yer verdiği söylenemeyecektir.
Yazan: Münevver Fatma Özyurt
*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Divan Araştırma ve Eğitim Derneği’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.