İsrail Haritalama

Giriş

Bu raporda, İsrail’deki etnik-dini dağılım, enerji kaynaklarının durumu ve bu kaynakların dağıtımı, deniz yetki alanları, önemli ulaşım yolları ile birlikte ülkenin en büyük şehirleri ve bu şehirlerde kurulu olan yabancı üslere dair bilgiler aktarılacaktır.

Rapor

Genel Bilgiler

İsrail 14 Mayıs 1948 yılında, Filistin topraklarını ihlal eden bir ilan ile kurulmuştur. Bu ülkenin kuruluşu Levant bölgesinde son yüz yıl içerisinde yaşanan en önemli gelişmedir. Nitekim beraberinde bölge içerisinde yaşanan birçok savaşı ve ayaklanmayı dolayısıyla ölüm ve yıkımı beraberinde getirmiştir. Bölgenin Arap toplumları tarafından İsrail hâlen en önemli sorunken İsrail için de etrafını çevreleyen Arap ülkeleri en büyük risk faktörünü temsil etmektedir.

İsrail 1980 yılında başkentini Kudüs olarak tanımlayıp devlet kurumlarını Kudüs’e taşımışsa da bu durum uluslararası toplum tarafından kabul görmemiştir ve başkenti Tel Aviv olarak kabul edilmektedir. Birçok etnik ve dini kimliği barındırmakla beraber genel olarak Yahudilerden oluşmakta olan ülkede İbranice ve Arapça en çok konuşulan iki dildir. Yönetim şekli parlamenter demokrasidir. Devlet başkanı Yitzhak Herzog’dur. En önemli siyasi partiler ise Likud, Yeş Atid, Ulusal Birlik, Şas, Dindar Siyonizm, Birleşik Tevrat Yahudiliği gibi partilerdir. Ülkede önemli bir siyasi kriz yaşanmaktadır.

En önemli şehirleri Berşava,, Haifa ve Aşkelon’dur. 9,3 milyon nüfusun %93’ü şehirlerde yaşamaktadır. Para birimi Yeni İsrail Şekeli’dir (NIS). Karasal yüzölçümü 21.640 km2’dir. İsrail’in Akdeniz’e kıyısı ve Kızıldeniz’e de girişi vardır. Toplam deniz kıyısı 273 km’dir. Buna karşın ülkenin su kaynakları sınırlıdır. Komşuları Mısır, Suriye, Ürdün ve Lübnan’dır.

2. Etnik-Dini Dağılım

İsrail’deki etnik ve dini kimliklerin analizi, İsrail’in kuruluşundan beri zor olmuştur. Bunun öne çıkan iki sebebi vardır. Birincisi İsrail’in kendisini “Yahudi Yurdu” olarak tanımlamasıdır. Bu durum Yahudileri tek bir kimlik olarak tanımlamak/anlamak gibi bir durumu beraberinde getirmektedir. Oysa ki İsrail’de yaşayan Yahudiler çoğunlukla Avrupa, SSCB, Amerika ve Afrika’dan gelen insanlardır. Ve bu Yahudiler farklı mezheplere ve görüşlere sahip olan gruplardan oluşmaktadır. Bu durum “İsrail’in Yahudileri”ni tanımlamayı zorlaştırırken ikinci durum ise azınlık olarak tanımlanan grupları incelerken ortaya çıkmaktadır. İsrail varoluşundan beri topraklarını işgal yöntemi ile genişletmeye çalışmaktadır. Günümüzde İsrail’in kendi sınırları olarak tanımladığı sınırlar uluslararası toplumun kabul ettiği sınırlar değildir. İşgal edilen topraklarda yaşayan insanlar ise azınlık olarak ele alındıkları halde aslında bu toprakların asıl sahipleridir. Bu durum İsrail isimli yapının tamamı için söz konusudur.

İsrail’in günümüzdeki nüfusu yaklaşık 9,3 milyondur. Bu nüfus içerisindeki etnik dağılım 1948’den günümüze büyük değişim yaşamıştır. Bugün tahmini olarak oranlar aşağıdaki tabloda verilmiştir;

	Tahmini Oran
Yahudiler	%74,8
Müslüman Araplar	%17,6
Hıristiyanlar	%2
Dürziler	%1,6
Diğer	%4

İsrail’de yaşayan Araplar kendi içlerinde üçe ayrılmaktadırlar; Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Bedeviler. Müslümanların neredeyse tamamına yakını Sünni, iken Hıristiyan Araplar Katolik, Ortodoks ve Marunilerden oluşmaktadır.

“Azınlıkların” yaşadıkları bölgelere bakıldığında ise El-Halil, Hadera ve Petah Tikva arasındaki bölge, Negev ve Kudüs ön plana çıkmakla birlikte Hayfa, Yafa, Remle, Lod ve Akka da bu kesimlerin yaşadıkları bölgeler olarak bilinmektedir.

3. Enerji Kaynakları

İsrail doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülke değildir. Kanıtlanmış doğalgaz rezervine sahip olan 92 ülke arasında 43. Sıradadır. Elindeki kanıtlanmış rezerv 2021 yılı verilerine göre 6,2 trilyon feet3’tür. Doğalgaz üretiminde ise 626 milyar feet3 ile 97 ülke arasında 34. ülkedir. Bunun yanında ham petrol ise İsrail ithalatının başlıca kalemlerinden biridir. Bu nedenle İsrail, kömür ve güneş enerjisini kullanarak petrole olan bağımlılığını azaltmaya çalışmaktadır. Aynı zamanda Kinneret Gölü, Ürdün Nehri, Galile Gölü gibi başlıca kaynaklardan sağladığı su da ülke için sıkıntı yaratan ayrı bir doğal kaynak olmaktadır.

4. Deniz Yetki Alanları

İsrail Doğu Akdeniz’e sınırı olan önemli ülkelerden biridir. Bölgedeki ilk iki büyük doğalgaz keşfini yapan ülke de İsrail olmuştur. Bu keşifler 2009’da Tamar ve 2010’da Leviathan sahalarında yapılmış ve bölgedeki potansiyeli anlama noktasında önemli olmuştur. İsrail’in aynı zamanda Lübnan ile yaşadığı ciddi deniz yetki alanı sınırı sorunları bulunmaktadır. Fakat bu sorun Ekim 2022’de barışçıl bir çözüme doğru evirilmeye başlamıştır.

İsrail’in deniz sınırları Anadolu Ajansı tarafından hazırlanan görselde şu şekilde gösterilmektedir;

İsrail’de kara yolu uzunluğu tahmini olarak 18,960 km’dir. Bu uzunluğun son yıllarda değişmiş olması kuvvetle muhtemeldir. İsrail’deki kalabalık şehirler ve araç kullanımının yoğunluğu kara yollarını yetersiz kılmaktadır. Bu nedenle yeni ücretli otoyolların yapımı önemlidir.

İsrail tahmini 1000 km uzunluğunda olan demiryolları ile ulaşımı kolaylaştıran bir ray sistemine sahiptir. Özellikle nüfusun yoğun olduğu kıyı bölgelerinde demir yolları önemli bir işlev görmektedir.

İsrail toplam 47 havaalanına sahiptir. Uluslararası ulaşımın %90’ı havayolu ile gerçekleştiğinden İsrail için hava ulaşımı önemlidir. Ben Gurion Havaalanı en önemli havaalanı olarak öne çıkmaktadır. Nitekim Kudüs’e 40, Tel Aviv’e 20 km uzaklıkta olması bu havaalanını önemli kılmaktadır. Eylat Havaalanı ikinci en büyük havaalanıdır.